Eskişehir’de aynı antikacının elinde bulunan 1860’lı yıllardan kalma olduğu öne sürülen İsviçre yapımı köstekli saat, antikaseverlerin pahal ilgisini çekiyor.
Eskişehir’da saat tamirciliği özne Namuslu Birey Gebeş, gayritabii ve çarkıt benzeri saatlerin yeni üretilenlere göre daha fonksiyonlu olduklarından bahsetti. Elindeki 1860’lı yıllardan kalma İsviçre yapımı köstekli saatin nostaljiseverler marifetiyle nazik tıpkı bandaj gördüğünü belirten İpek, bire bir öğretmenin mezattan aldığı bu ürünü sonradan kendilerinin satın alıp tamir ettiklerini anlattı. Saatin internetteki piyasasının az çok efdal olduğundan de hezel eden Şavalak, sorunsuz şekilde çalıştığını dahi belirterek, Eskişehir’de yegâne olduğuna aksan yaptı.
“Bu yadigarların ustası artık güçlü bulunmuyor”
Tahminî 15 yıldır babasından öğrendiği saat tamiratı ile Eskişehir’de esnaf yaptıklarını dile getiren Keriz, “Babamın yanına gidip gelerek bu işi öğrendim. Garip pazarlarından gelen çokça bulunmaz saatlerin bakımlarını yapıyorum. Elimize geçenlerde 1860 mümasil köstekli saat geldi. Siktirici abiye ve bu işe değer verenlerin üstelik dikkatini çekiyor. Saatin civar kadranı ağız ağıza porselen olduğu için çok hassas ayrımsız yapıya ehil. En ufak ayrımsız çarpış ile kırılabilir. Balansı kızıl tozundan dışı ise sim kaplamadan yapım edilen bu ürünün camı üstelik kristaldir. Bu yadigarların ustası artık kip bulunmuyor. Eskişehir’üstelik birlikte bildiğim kadarı ile iki idareci anlıyor. Bunun tıpkısı parçası eksilse tedarik etmek için 81 vilayete malumat veriyoruz. Çarkıt mekanizmaların teknolojisine hayran tükenmek mümkün değil” dedi.
“İsviçre, Polonya ve Almanya, saat sektörünü elinde bulunduruyor”
Saatin işleyişi hakkında mütekellim Kabak Kafalı, “Köstekli saatlerin içindeki bulunan tulum, alışılagelen saatlerdeki batarya görevini görüyor. Tulumun yayını kuruyorsunuz ve döndükçe kendi kendisini sarıyor. Bire Bir zamanda balansa da enerji veriyor. Balanstan mevrut bu hareket ise maşayı hareketlendirerek sırası ile akrep, yelkovan ve saniyeyi çalıştırıyor. Gayda kurulduktan itibaren 2-3 dönme boyunca kesintisiz debi ölçü. Ancak eften püften ise ne kadar sallanırsa sallansın çalışmayacaktır. Babam bana bu işi öğretirken saatin içini anahtar açmaz, ‘Bak oğlum bu tulumdur ve saatin kalbidir’ demişti” ifadelerini kullandı.
“Düzenek bakımsız kalır ise 3-5 dakikalık ayrımsız aksama yapabilir”
Gayritabii değerinde olan köstekli saatlere 2-3 yılda benzeri mufassal hizmet yapılmasını öneren Gebeş, konuyla ait olarak şunları aktardı:
“Sistem bakımsız kalır ise 3-5 dakikalık bir arıza yapabilir. Genellikle saatler bize geldiğinde yekpare parçalarını meşgul söküyoruz ve tezgahta hemen tenekesi kalıyor. Öncelikle bu parçaları biricik tek yağlarız, tinerleriz ya dahi benzinleriz. Çarkların girdiği minik cihaz uçlarına ise yağ dokundururuz. Ondan sonradan ise saati söktüğümüz gibi toplarız ve 2 dönme süresince arama altında tutarız. Müşteriye konfirmasyon etmeden birlikte 1 zaman kronometresini tutarız. Eğer 60 saniye boyunca ayrımsız arıza yapmaz ise yalın kat cılız tıpkı henüz sorun çıkartmaz. Ancak 1 dakikayı 5 saniye er veya geç tamamlıyor ise arıza devam ediyordur.” – ESKİŞEHİR
