Çankırı haberleri: Kızılırmak Kuş Cenneti’nin “Acun Mirası” olması için çalışmalar sürüyor

Cumhurbaşkanlığının kararıyla 2021’birlikte balaban bölümü “Kesin Korunacak Alıngan Kayran” car edilen Kızılırmak Deltası Sulak Kayran ve Kuş Cenneti’nin UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde kayran alması için çalışmalar sürüyor.

Samsun Valiliği, İstanbul’üstelik millî medyada çalışan 15 matbuat mensubunu nida ederek, kentin tarihi ve turistik yerlerini takdim etmek amacıyla yolculuk düzenledi.

Bu kapsamda, geçmiş dönme Ladik ilçesindeki ahşap mimarisi açısından Osmanlı dönemi özelliklerini yansıtan Ambarköy Kemiksiz Çekicilik Müzesi, Şehremini Nurhan Yapıcı Özel, Şahinkaya Kanyonu ise Vezirköprü Belediye Başkanı İbrahim Merbut Edis eşliğinde matbuat mensuplarına tanıtıldı.

Gezinin benzeri ayrıksı durağı olan Kızılırmak Deltası Sulak Düz ve Kuş Cenneti, Türkiye’nin sunu gani mahfuz alanlarından biri olmasıyla dikkati çekiyor.

Kızılırmak Nehri aracılığıyla taşınan alüvyonlar sebebiyle oluşan ve üstünde 7 göl barındıran deltada, şita aylarında yağmur oranlarının artmasıyla göller mürekkep bire bir kaynak oluşturuyor.

Deniz ile göller arasındaki kum tepecikleri, sazlıkları, gölleri ve doğasıyla turist çekmeye devam eden deltada, doğal ortamlarında özgürcesine dolaşan mandalar ve yılkı atlarını de bağışlamak gibi.

Bugüne büyüklüğünde 362 kuş türü, 554 bitki, 35 balık, 42 memeli, 260 omurgasız, 13 sürüngen ve 12 iki yaşamlılar türü için dirim alanı sağlayan deltada, seçme sene 6-7 milyondan aşkın kuş, dünyanın yer aheste göç yollarından Afro- Avrasya Palearktik yolu boyunca güney ve kuzeye göçmeden önce burada konaklıyor.

Delta, gövde açıkça vesait ve bisikletlerle gezilebiliyor. Düz, kameralar ve rutin denetimlerle kontrol altında tutuluyor.

Kuş halkalama çalışmaları yapılıyor

Gönüllü üniversite öğrencilerinin bile görev aldığı alanda, birçok noktaya kurulan hayalet ağlar, bölgeye ilk defa uğrayan kuşların halkalanması ve gelişimini izlem amacıyla kullanılıyor.

Halkalama noktasında tıpkısı araya gelen gönüllüler, kuşun cinsi, ağırlığı, kanat uzunluğu, tüy rengi, cinsiyeti ve gaga yapısı gibi özellikleri belirleyip ayrımsız deftere not ediyor. Henüz bilahare ayağına takılan bölüt numarası vasıta edilen kuş, kafile serüvenine beklemek amacıyla natürel hayat alanına salınıyor.

Ağlara takılan kuş daha önce halkalanmışsa, ilk kaydı bulunup kuşun vücudundaki değişimler kademe alınarak azade bırakılıyor.

Kızılırmak Deltası Sulak Düzlük ve Kuş Cenneti Sorumlusu Valör Yılmayan, alanın 560 bin dönümlük Bafra, 19 Mayıs ve Alaçam ilçelerinin birleşimiyle meydana geldiğini söyledi.

Türkiye’bile tanıdık kuş türü sayısının 494, alanda görülenlerin sayısının 362 olduğunu anlatan Yılmaz, bunlardan 160 türün deltada üreyenler olduğunu bildirdi.

Yılmayan, “Genelde kuşların gösterişli olduğu zamanlar aralık, familya ve şubat ayları. Kuzeyde göllerin donmasıyla kuzeyden güneye ayrımsız kafile başlıyor. Hayvan Karadeniz blokunu geçtikten sonraları tagaddi alanı olarak evvel burayı görüyor. Korunaklı bir toprak, azık yönünden varlıklı, dirim alanı ona makul olduğu amacıyla burada konaklıyor. Amma yaz şita burada 160 türü görebiliyorsunuz.” diye niteleyerek konuştu.

Alanın 2016 yılında UNESCO Dünya Mirası rezerv listesine girdiğini, 2018’de ise daimi listeye yutmak üzere başvuru yapıldığını tamlayan Yılmayan, “Burada hayvanların özgürcesine yaşadıkları haddinden fazla nazik bir düz var. Alanda 7 büyük gölümüz var, şita aylarında irili ufaklı bu benzer 20’ye büyüklüğünde ulaşıyor. Çokça iri tıpkısı düzlük olduğu üzere burada zat başlarına haricen hizmetçi yapılmadan özgürcesine yaşayabiliyor. Genellikle üreme dönemlerinde de esasen çöz kısımlarda kuş yoğunluğunu mevrut ziyaretçilerimiz görebiliyor.” ifadelerini kullandı.

“Bura Samsun’un akciğerleri”

Gaileli mevcut hayvanlara, Çandır Hayvanları İlk Müzaheret Ünitesinde baytar doktor kontrolünde engelleme edildiğini bildiren Yılmayan, fakat genelde natürel hayat alanı olduğu amacıyla yaralıların caize zincirine karışma olduğunu kaydetti. Yılmaz, “Kesim vakit kaybetmeden kanatlılara değil, görgüsüz yılkı atlarına, sığırlara, mandalara, melez tavşanlarına, akarsu samurlarına, titiz, tilki, çandır domuzu, uzun hayvan, elöpen, ur kalkışmak üzere birçok canlıya ev sahipliği yapıyor.” dedi.

Yılmayan, korunması ve türlerin hayvanat bahçesi kabil değil tabii ortamlarında görülmesinin bölgenin sunma majör özelliği olduğunu anlatarak, alanı “Samsun’un akciğerleri” diye tanımladı.

“Kesinlikle UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girecek”

Samsun Valisi Zülkif Dağlı ise Kızılırmak Kuş Cenneti’nin gerçek bir tabiat şaheseri olduğunu söyledi.

Bölgenin UNESCO Dünya Mirası Listesi üzere namzet olduğunu anımsatan Dağlı, şöyle konuştu:

“Onunla ilişik süreci Dışişleri Bakanlığı ile yürütüyoruz. Burası bunu ziyadesiyle türe eden bire bir mekan. Burada 250’nin üstünde yılkı atı, camız varlığımız var. Türkiye’nin arz aşkın manda varlığı Samsun’dadır. Flora direy açısından zengin. Tekmil bitkileri, hayvanlarıyla birlik tıpkı başeser. Ilk inanmamız gerekiyor. Geçmiş manzara adına başlar. Ardından az buçuk elan gelişir, sonradan konkre adımlar atılır ve sonuca ulaşılır. Buranın kesinlikle UNESCO Acun Mirası Listesi’ne gireceğine inanıyoruz.”

Ilbay Dağlı, alanda mukavemetli çokça kural olduğuna işaret ederek, şunları kaydetti:

“Bu kurallara riayet etmek kanalıyla burayı yekpare insanlığa yarmak amacıyla uğraşıyoruz. Burası aslında gizli ayrımsız cennet. Maatteessüf çok aşkın bilinmiyor. Yer çok tanıtımda bir artımız olacak. Dünya burayı bilecek. Bu tip alanları gelip yok etmek isteyenler, kuş gözlemcileri, karavanla gelip buralarda eğleşmek isteyenler var. Burada normal yapı malzemeleriyle yapım ayırmak filhakika olabilir değil. Dünyada bunun üzere İspanya’bile, Polonya’dahi buna benzer yerler var amma bunlar tamamen turizme dönüştürülmüş. Tığ bile burayı turizme ve halkın hizmetine düzenlemek istiyoruz.”

Share: