Rize’bile geçtiğimiz yıllarda çaya mütenavip olarak üretilmeye çalışılan kivi çayın yerini alamadı.
Bir zamanlar çaya mütenavip namına memul, önünde çaylık arazilerin da kivi bahçelerine dönüştürüldüğü çayın başkenti Rize’dahi beklenen olmadı. Karadeniz bölgesinde yetişebilen ve getirisi bol olduğu üzere ekimlerine başlanan kivi Rize’da 4 bin dekar alanda dikildi. 6 bin tonluk üretimi ile Türkiye’de 4. tam meydan düzlük Rize’da yeniden dahi kivi çayın yerini alamadı. Nakız hakeza olunca ise erdemli getirisi olan kivi çayın yerini alamayacağı üzere hoppadak üreticilere eklenmiş faiz kaynağı oluyor.
“Rize kivi üretimde Türkiye’birlikte 4. sırada”
Kivinin Rize çayına benzeri mütenavip olamayacağını fakat üreticiler amacıyla bir ekleme dirimlik olabileceğini anlatım eden Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Tarım Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mustafa Akbulut, “Türkiye’de kivi üretim alanlarının serencam 5 yıla baktığımızda yüzde 35 artım göstererek 33 bin dekara çıktığını görüyoruz. Türkiye’birlikte kökeninden kivi üretiminde son 5 yılda yüzde 70 oranında artarak 79 bin tona çıktığını görüyoruz. Bu anlamda kivi üretiminde arz büyük ilimiz Yalova iken Rize ili bile sonuç üretimleriyle 4 bin dekar alanda 6 bin tonluk üretimiyle Türkiye’de 4. tam düz alıyor. Biz baktığımızda en haddinden fazla üretimin Karadeniz ve Marmara bölgesinde olduğunu görüyoruz. İklimsel koşulların uygunluğu nedeniyle ve üreticilerimin yetiştirme anlamında cezbettiği tıpkısı işaret” dedi.
“Kivi fındık ve çaya alternatif işaret olmaz”
“Biz kiviyi dinç tüketim hesabına kurutarak, dondurarak veya semere suyuna işleyebiliyoruz” diyen Akbulut “Afiyet açısından kızıl bir ürünümüz. Akıbet yıllarda çay ve fındıkla gelişigüzel değerlendirildiğinde biz şöyle tıpkısı yorum yapabiliriz. Zirai ürünlerden olan çay ve fındığa baktığımızda çayın 1 milyon 400 bin titrem gözyaşı çay üretimi ile Dünya’da 5. sırada saha alıyoruz. Fındıkta bile üretimde acun birincisiyiz. Biz bir zamanda kivide birlikte 79 bin ton istihsal ile dünyada 7. sıradayız. Bu anlamda birbirleriyle ayrımsız alternatif tamam değerlendirilmesinde biz şurası diyebiliriz, fındık ve çay ülkemiz için elzem zirai ürünlerdir. Bu anlamda tığ bu ürünlerden vazgeçemeyiz. Bunlarla ilişik tıpkısı almaşık arayamayız. Kivi bölgemiz ve ülkemiz için oylumlu ayrımsız işaret. Bu yüzden kivi fındık ve çaya alternatif imkânsız ama eklenmiş dirimsel getirici tıpkı kitap adına geliştirilmesi gerekir” şeklinde konuştu. – RİZE