Türkiye’de insanları enfekte edebilen sakırga kaynaklı yıpranmamış benzeri bakteri görüldü

Ankara Üniversitesi Baytar Fakültesi Asalak Bilimi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi, Keneler ve Kene Kaynaklı Emraz Araştırı Laboratuvarı Sorumlusu Doç. Dr. Ömer Orkun, Türkiye’üstelik insanları enfekte edebilen sakırga kaynaklı kullanılmamış aynı bakteri görüldüğünü söyledi.

Orkun, AA muhabirine, sakırga kaynaklı patojenler ve etmen olduğu hastalıkların toptan anlamda kayırıcı ve efsanevi sağlığını sakil derecede yıldırma ettiğini belirtti.

Günümüzde küsurat moleküler teknikler sayesinde sakırga kaynaklı patojenlere faktör olan kullanılmamış türlerin ortaya çıktığını ifade fail Orkun, özellikle Anadolu’bile orman içi kesim olan Bolu’dan başlayıp Ankara’daki haddinden fazla çeşitli intikal zonlarını içine düzlük ve nısıf yağışsız bozkır coğrafya olan Kırşehir’da serencam bulan tıpkısı alanda sakırga kaynaklı patojenlerin saf dinamiklerini anlamaya yönelik yer ve laboratuvar çalışmaları yürüttüklerini anlattı.

Orkun, 2 bine yakın kenede yüzlerce patojen (hastalık oluşturan mikrop) taradıklarını ve 32 farklı sakırga kaynaklı patojenin varlığını belirlediklerini dile getirerek, şöyle bitmeme etti:

“Bu okkalı derecede balaban ayrımsız misil ve bunların hiçbiri Katliam Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) virüsü değil. Tayin edilen patojenlerden 10’unun insanı enfekte edebildiği ortaya artık. Bunlardan tıpkı tanesi bile şu an patojen adına Avrupa’bile yeni ortaya çıkan ve Avrupa’nın bildirme şanlı vektörü olan Ixodes Ricinus sakırga türünün naklettiği ‘Neoehrlichia Mikurensis’ adı altındaki tıpkısı bakteri. Bunun Türkiye’da henüz geçmiş varlığı bilinmiyordu, kullanılmamış tayin ettik. Bu garip, Avrupa’birlikte insanlarda patojenik olan zoonotik hastalıkların bildirme makro vektörü namına akseptans edilir ve Avrupa’nın üzerinde en çokça çalıştığı sakırga türüdür. Bizim ülkemizde hele Anadolu’nun kuzeyi, Trakya ve İstanbul’birlikte başat benzeri nev.”

Orkun, yaptıkları araştırmanın arsıulusal bilimsel tıpkısı dergide yayımlandığını söyledi.

“Dimdik insanlarda bile patojeniteye etmen olabiliyor”

söz konusu bakterinin, insanlarda çağ damarlarının iltihaplanması ve tromboembolik patojenite ile seyreden birtakım bozukluklara el açabildiğine işaret fail Orkun, “Bir Vakitler alelhusus immün sistemi cılız yahut baskılanmış, dalağı alınmış, lösemi, lenfoma ve MS kabilinden hastalığı olan insanlarda patojenik olduğu sanılıyordu. Fakat akıbet yıllarda Avrupa’daki vakalara baktığımızda, immün sistemi gayet yerinde, metin insanlarda bile patojeniteye etken olabildiği ayrıca hele kimi ilaçlarla immün sistemi baskılanmış hastalarda ise ölüme varabilecek sonuçlara hastalık olduğu bildiriliyor.” diye niteleyerek konuştu.

Bu türün etmen olduğu hastalığın çokça iveğen enfeksiyona amil olmadığı için bugüne kadar bilinemediğine dikkati calip Orkun, şöyle konuştu:

“Ülkemizde bu patojen maalesef bir nice rutin tanı sistemlerinde saha almamaktadır. İhmal ediliyor benzer, pestil tanısı konmadan tedavi edilmiş gibi. Fakat gelecekte bu patojenin ayırıcı tanıya lazım millî referans laboratuvarlarında gerekse hastanelerde eklenmesi gerekiyor. Zira erken tanı avlu kurtarır ve tanımadığınız tıpkı mikroorganizmayla savaşmanız haddinden fazla zordur. O yüzden sakırga kaynaklı patojenler, üstünde haddinden fazla durulması müstelzim patojenlerdir.”

Bakteriyi taşıyan Ixodes Ricinus sakırga türünün yüksek neme gerekseme duyduğuna bel eden Orkun, “Bu türü hemen kırsal kesimlerde değil özellikle içerisinde orman tazammun fail ülke içi yapılarda yani kentsel bölgelerde bile görüyoruz.” dedi.

Bu kene türünün İstanbul’daki Belgrad Ormanı’nda, Trakya ve Anadolu’nun kuzeyinde göründüğünü anlatan Orkun, bu türün insanları sıklıkla enfekte ettiğini dile getirdi.

“Tıpkısı uçucu kalemin defterde bıraktığı dideban kadar, çokça küçük”

Orkun, bu sakırga türünden tevakki etmek üzere öncelikle nev bazında sistematik kendisine epidemiyolojik araştırma yapılması gerektiğini vurguladı.

Belirleme edilen noktalar üzerinden başlayarak benzer coğrafi noktalarda erken ihtar sistemlerinin oluşturulması gerektiğini dile getiren Orkun, şöyle bitmeme etti:

“İki yıl ilk gelecekte Türkiye’üstelik ‘Ixodes Ricinus kaynaklı salgın oluşabilir’ endişesi ile bu doğruluk ve taşıdıkları patojenlere başmaklık ayrımsız projeyi Keyif Bakanlığına sunduk. Umarım bunun üzerine gidilir zira biz bu salgını arz elem kıvrak ülkelerden biriyiz. 2002’da tek bilmediğimiz bir şekilde dünyanın yer şişman KKKA salgınına maruz kaldık ve bibi bitmeme ediyoruz. Türkiye açısından gelecekte olacak kene kaynaklı salgınların sebeplerinden tıpkısı tanesi ayrıca belki yerine genişlik yükseklerinden biri Ixodes Ricinus. Bu türle ilgilendiren lehçe verileri almamız gerekiyor. Rezervuar konakları bulmamız lazım.”

Kenelerin tehlikeli olduğu yerlere ait çözülüm ve risk haritalarının çıkarılması ve insanların bilinçlendirilmesi gerektiğine meni fail Orkun, “İnsanlar kendisine tutunduğunda bu kabil keneyi genelde göremiyor çünkü bu kene, ayrımsız pilot kalemin defterde bıraktığı bekçi büyüklüğünde, haddinden fazla adi. İnsanlar çoğu zaman ayırt edemiyor. Başkası aceleten fark edilebilir ama bu türü görmek el olduğundan, insanların vücutlarını çokça etraflı aramaları gerekiyor.” şeklinde konuştu.

Orkun, insanlara, kendisine tutunan keneyi bulduğunda bir an önce vücutlarından çıkarması uyarısında bulundu.



Share: