BURAK AKAY/ MİRAÇ KAYA – Çanakkale Savaşları’nda sırtladığı haddinden fazla alçak heyetiyle mermisinin ateşlenmesiyle zaferin kazanılmasında şişman payı kâin Seyit Onbaşı, vefatının 83’üncü yılında anılıyor.

Balıkesir’in Havran ilçesinde gündeş adı Kocaseyit Mahallesi olan Çamlık köyünde 1889 yılında dünyaya mevrut Onbaşı Seyit Yüce, 1912’da Balkan Savaşları’na katıldıktan sonradan futbolcu eri kendisine Çanakkale Cephesi’nde savaştı.

İtilaf Devletleri’ne ilişkin güçlerin 18 Mart 1915’te geçmeye çalıştığı Çanakkale Boğazı’nda, Seyit Mualla’nin vazifeli olduğu Rumeli Mecidiye Tabyası’ndaki tümden sağlam kaldı. Mermiyi topa kaldıran vinç sisteminin bozulması nedeniyle Seyit Mehabetli, cebe arkadaşı Niğdeli Büyük’nin sebebiyle devasa külliyen mermisini sırtlayarak kundağa yerleştirdi.

Ateşlenen heyetiyle, o ahit en donanımlı gemilerinden, Müttehit Krallık’a ilişik Ocean zırhlısını canip yatırdı. İşgal güçlerinin zırhlısı, Nusret Mayın Gemisi’nin döktüğü mayınlardan birine çarparak battı.

Türk ordusunun zaferiyle sonuçlanan muharebelerin peşi sıra köyüne dönerek ormancılık ve kömürcülükle uğraşan, “Çabuk” soyadını düzlük Seyit Onbaşı, 1 Meyan 1939’bile 50 yaşında son etti.

Kahraman Türk askeri Seyit Ulu Acele, anıtı ve müzesi da kâin Kocaseyit Mahallesi’nde mezarı başında yarın vefatının 83’üncü yılında törenle anılacak.

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İnsan ve Topluluk Bilimler Fakültesi Zaman Bölümü Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Anne Fen Dalı Dr. Öğr. Üyesi Mithat Atabay, AA muhabirine, Seyit Onbaşı’nın Balkan Savaşları’nda esir düştüğünü, esaretten kurtulduktan sonra Birinci Dünya Savaşı’nın başladığını ve Çanakkale bölgesinde Belirtilmiş Mevkii Komutanlığı emrinde bulunan Mecidiye Tabyası’nda fariza yaptığını söyledi.

Mecidiye Tabyası’nın 18 Mart 1915’te yetişkin ayrımsız fonksiyon gördüğünü anlatan Atabay, şöyle bitmeme etti:

“Seyit Onbaşı’nın görevli olduğu bataryada bulunan toplar, biçim tabyası olması dolayısıyla düşman donanmasının boğazın içine girmesinden sonradan harekete geçecek ve atışlar yapacaktı. Bu tabyada mevcut 24’lük ve 28’lik tutmak için iki nev top bulunuyor. 24’lük topların üçüncü bataryası Seyit Onbaşı’nın bile fariza yaptığı bataryadır. Bu bataryalardan 18 Mart 1915’te 47 tümden atılmıştır. Bunların zarfında de özellikle üçüncü bataryanın kırılması cihetiyle buraya taşınacak topları, orada memur askerler taşıyordu. Cephaneden heyetiyle taşıyan askerlerden biri bile Seyit Onbaşı’ydı. Seyit Onbaşı’nın taşıdığı toplardan dördüncüsü Ocean gemisini vuracak ve savaşın kaderini değiştirecektir.”

Atabay, Ocean zırhlısının, HMS Irresistible gemisi mürettebatını toplamak üzere 1 Mart 1915’te bölgeye geldiğini söyledi.

O aktarılma saat 18.05’te çıkıntı alıp 15 basamak açıyla taraf yatan zırhlıya yaka toplarından bile atışlar yapıldığını tabir fail Atabay, zırhlının Ege Denizi’ne doğru sürüklenerek şeb yarısı tamamen battığını anlattı.

1936 yılında köyüne gelen gazeteciye verdiği mülakat

Atabay, Seyit Onbaşı’nın uğraş sonuna büyüklüğünde Çanakkale’de kaldığını, 1918’birlikte mütarekenin imzalanmasıyla ayrıksı birliklerle ayrılıp köyüne döndüğünü söyledi.

Seyit Onbaşı’nın Halas Savaşı’nda da yararlılıklar gösterdiğini vurgulayan Atabay, şunları kaydetti:

“Savaşta makul benzeri noktaya gittikten sonraları Palikarya birliklerinin olduğu bölgeden doğacak gidemediği amacıyla köyüne köylü dönmüştür. Elbette Seyit Onbaşı, bu hikayesini 1936 yılında kendisi anlatacaktır. Köyüne gelen tıpkısı gazeteci, Seyit Onbaşı’ya o günün elbet yaşandığını ve o dönem cumhur reisi olan Mustafa Kemal Ciddi hakkındaki düşüncelerini sorar. Seyit Onbaşı gazeteciye ‘Ben o aktarılma aşkın bir şey yapmadım. Yalnız bizim bataryada mevcut topun kaması kırılmıştı. O sırada biz topları sırtımızda taşıyorduk. Ben dört misil taşıdım. Dördüncüsünde gemi vuruldu ama ana ordularımız bu başarıyı elde etti. Hele de Mustafa Eksiksizlik Vakarlı’ demiştir hatta o devir, 1936’birlikte boğazların rejiminin değiştirildiği tıpkısı dönemdi. Gazetecinin, ‘Boğazlardan daha çok antagonist gemileri geçemeyecek’ dediğinde ise ‘Mutlaka babamız Mustafa Eksiksizlik Kâmil yapmıştır’ cevabını vererek mütevazılığını göstermiştir. Seyit Onbaşı, kamu Türk milletinin kalbinde Türk kahramanlığının tıpkı simgesi namına yaşamaktadır.”

Müzeyi ve kabrini mülakat edenlere iri dedesini anlatıyor

Seyit Onbaşı’nın kızının torunu Muhammet Yıkar ise Havran Kocaseyit Mahallesi’ndeki Kocaseyit Müzesi ve kabri ziyarete gelenlere bilgi verdiğini söyledi.

Yıkar, Insan Seyit’in 9 yıl askerlik yaptıktan bilahare yaya 13 günde köyüne döndüğünü anlatarak, “Sabah eve kimsenin girip çıkmadığını görünce hanımına seslenerek eve geliyor. Ninem 8 yaşında, kapıya çıkıyor bakıyor kim yabancı birisi. Annesine dönüp ‘Asıl kapıda uzun uzadıya saçlı sakallı biri var. Bizim hoşgörüsüz değil, ego ondan korktum’ diyor. Hanımı geliyor kapıya, bakıyor, o de inanamıyor, 9 sene reşit. ‘Seyit tatlıca geldin ama seni biz öldün biliyorduk’ demiş.” ifadesini kullandı.

Muhammet Yıkar, yiğit askerin tek kimseye savaşlarda çok tehlikeli tıpkı külliyen mermisi kaldırdığını, geminin batırılmasını sağladığını anlatmadığını, bunun Gazi Mustafa Eksiksizlik Atatürk’ün savaşlardan 11 yıl sonraları Havran’a öğün açılışı için geldiğinde ortaya çıktığını dile getirdi.

Yıkar, Atatürk ile Seyit Onbaşı’nın seneler sonraki karşılaşmasına ilgili şu bilgileri verdi:

“Atatürk, açılıştan sonradan havza müdürüne ‘Bu bölgede ayrımsız Seyit Onbaşı olacaktı, benim onu görmem lazım’ demiş. Seyit Onbaşı eve gelerek kendisini Atatürk’ün yanına götürecek olan askerlere kıyafetinin akla yatkın olmadığı için gidemeyeceğini söylemiş. Daha sonradan askerlerle Edremit’e revan Seyit Onbaşı’nın durumunu gören kesim müdürü, Seyit Onbaşı’yı yülüme ettirip elini ayağını yıkattırmış. Sabahleyin üstelik öz ceketini giydirmiş. Herif Seyit uzun boylu olduğu için de nahiye müdürünün ceketi bayağı gelmiş. Kolları gelişmemiş, yakası tıpkısı araya gelmemiş. Atatürk, Seyit Onbaşı ile sohbet ederken ona ‘Sen savaşın kaderini değiştirdin, buraya gelmişken sana aylık bağlayıp gideyim’ demiş. Eş Seyit üstelik ‘Hayır Paşam, biz o devir görevimizi yaptık, maaş amacıyla değil’ demiş, istememiş. Elden, mangal kömürü işi yaptığı amacıyla orman askerlerinin namına çokça karışmamasını istemiş. Atatürk üstelik kesim müdürüne o şekilde istek vermiş.”

Bu sene müzeye haddinden fazla sayıda ziyaretçinin geldiğini anlatan Yıkar, Seyit Onbaşı’nın torunu olduğunu öğrenenlerin şaşırdığını, müzedeki fotoğrafına bakarak ona benzeyip benzemediğini arama ettiklerini sözlerine ekledi.